Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu

Ayrılma anksiyetesi bozukluğu, bireyin anormal bir şekilde bağlandığı biri, birileri veya bir şeylerden (anne, baba, çocuk, arkadaş, sevgili, evcil hayvan) ayrılma düşüncesiyle bile yoğun stres ve korku yaşamasına neden olan, kişinin gelişim sürecine aykırı bir anksiyete bozukluğudur. Genellikle çocuklarda görülen bir anksiyete bozukluğu olsa da yetişkinlerde de görülmektedir. Yetişkinlerde, yaşanan ayrılıklar ve travmatik olaylar sonucu ortaya çıkabildiği gibi çocukluktan başlayarak yetişkinliğe değin uzanabilir.

Ayrılma Anksiyetesi Belirtileri

Birey, bağlandığı kişiden ayrılmayı düşündüğünde veya deneyimlediğinde yoğun kaygı yaşadığı gibi onu bağlandığı kişiden ayıracak ölüm, kaçırılma, hastalık, kaza gibi durumları düşünerek de kaygı düzeyini arttırır. Bu durum sosyal hayatını, iş ve okul yaşantısını etkiler. Bağlandığı kişiden ayrılmamak için okula ve işe gitmeyi reddeder, evden uzaklaşmayı istemez, sorumluluklarını aksatır. Bu tepkilere fiziksel semptomlar (mide bulantısı, kusma, baş ve karın ağrısı, kalp çarpıntısı) da eşlik eder. Devamlı şekilde ayrılık teması içeren rüyalar görür. İlerleyen zamanlarda yakın ilişki kurmaktan kaçınma gözlenebilir.

Ayrılma Anksiyetesinin Çocuklardaki Etkisi

Çocuklarda 0-3 yaş aralığında bakım veren kişiden ayrılmanın stres yaratması gelişimsel olarak normal kabul edilir. Daha sonra sosyal ilişkiler geliştiren çocuğun zamanla bu stresten uzaklaşması beklenir. Fakat bu yaş aralığı üzerindeki çocuğun evden veya bakım veren kişiden uzaklaşmak istememesi, herhangi ayrılık durumunda abartılı tepki vermesi (okula gitmek istememe, ebeveyne yapışma, tek başına hareket etmeme, sakinleşememe) ve buna bağlı olarak bedensel yakınmalar göstermesi (karın ağrısı, kusma, ağlama, huzursuzluk), ebeveynlerinden ayrı uyumayı reddetmesi ve halen yoğun endişe yaşaması ayrılık anksiyetesi yaşandığına işarettir. Ayrılma anksiyetesinin ortaya çıkmasında ebeveyn tutumları önemli bir etkendir. Çocuklarını kendilerine bağımlı olarak yetiştiren aşırı korumacı ebeveynlerin çocuklarında görülme sıklığı yüksektir. Ayrıca çocuğun arkadaşlarıyla olan ilişkileri de bu bozukluğun ortaya çıkmasında rol oynamaktadır. Akran zorbalığına uğrayan çocuk ebeveyninden ayrılmakta zorlanır, ilerleyen zamanlarda bu durum ayrılık anksiyetesine dönüşür. Yetişkinlikte ortaya çıkan ayrılma anksiyetesinde yaşanan ayrılıklar veya travmatik olaylar etkilidir. Anne ve babadan ayrılma, boşanma, çocuklarından uzakta kalma gibi durumlar sonucu ortaya çıkabildiği gibi geçirilen travmatik olaylar (hastalık, kaza, afet) sonrası bir kişiye geliştirilen bağlılık sonucu da ortaya çıkabilir. Ayrılma anksiyetesi bozukluğu tedavisi mümkün bir psikolojik durumdur. Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemleriyle kişinin kaygı durumunu etkileyen düşünce ve davranışlar saptanır ve bunlar yapıcı olanlarıyla revize edilir. Terapi bireysel veya grup ile gerçekleştirilebilir. Grup terapisinde benzer durumdaki kişilerle birlikte farklı bakış açıları kazanılabilir. Online psikolog ile terapiye ek olarak doktor gözetiminde kaygı düşürücü ilaçlardan da yararlanılabilir.