Gaslighting (Psikolojik Manipülasyon) Nedir?
Gaslighting terimini psikolojik manipülasyon olarak çevirebiliriz, Gaslighting (Psikolojik Manipülasyon) Nedir? Dilimizde tam karşılığı olmasa da bu eylem, bireye akıl sağlığından şüphe etmeye varıncaya kadar manipülasyon uygulamak olarak bilinir. Bu eylem o kadar psikolojik bir ağırlıkla uygulanır kişi artık sürekli kendini sorgular hale gelir.
Gaslighting uygulayan kişi, karşı tarafı sürekli kontrol etme eğilimindedir. Karşı taraf ise anlamlandıramadığı bir eksiklik içindedir. Yaptığı her eylemin söylediği her şeyin yanlış olduğunu düşünürken verdiği her tepki de fazla alıngan olmakla suçlanmaktadır.
Gaslighting Psikolojik Manipülasyon Cümleleri Nelerdir?
- Sen delisin!
- Kafan karışık senin!
- Yardım almalısın.
- Fazla alıngansın
- Böyle bir şey olmadı, uyduruyorsun.
- Senin problemlerin var!
Bu ve bunun gibi birçok sen dili ile oluşturulmuş cümle manipülatörler tarafından sıklıkla kullanılır. Karşı tarafta dengesizlik oluşturmayı amaçlayan ve bu minvalde söylenmiş bu psikolojik manipülasyon cümleleri aynı zamanda gizliden gizliye bir kontrol etme amacının göstergesidir.
Gaslighting (Psikolojik Manipülasyon) Belirtileri
Psikolojik bir terim olan Gaslighting, 1930’lu yıllarda oynanan bir tiyatro oyunundan alınmış. Oyunda adam eşini manipüle etmek amacıyla gece lambasını her akşam biraz daha kısıyor. Eşi lambanın ışığının azalıp azalmadığını sordukça ona manipülatif cümlelerle kızıyor. İşte “Gaslighting” terimi de bize buradan ulaşmış.
Bu psikolojik işlemin dozu arttıkça kişinin aklından dahi şüphe etmesine kadar varabiliyor. Zayıflayan bir benlik algısı, duygusal eksikliğe eşlik ediyor. Gaslighting yapan kişinin amacı duygusal bir gerilim yaratmak ve karşı tarafın kendine güvenini yitirmesine sebep olmaktır.
Duyduğunuz ithamlar sebebiyle sürekli kendinizi zayıf ve eksik hissettiğinizi düşünüyorsanız gaslighting (psikolojik manipülasyon) belirtileri gösterme ihtimaliniz olabilir. Böyle bir durumda sakin kalın ve panik yapmayın ve hemen sağlıklı insan ilişkilerinin nasıl olduğunu, olması gerektiğini hatırlayın.
Kadın erkek ilişkilerinde de sıklıkla karşılaşılan bu manipülatif durum, fazlaca romantik ikililerde karşımıza çıkabiliyor. Daha çok erkeğin kadına uyguladığı psikolojik bir baskı olarak görülse de kadınlar tarafından da uygulanabilir.
Gaslighting (Psikolojik Manipülasyon) Korunma Yolları
Bu durum sadece ikili ilişkiler arasında ortaya çıkmıyor. İnsan ilişkilerinin olduğu her yerde Gaslighting uygulamaya çalışan kişilerle karşılaşabiliriz. Zaman içinde sistematikleşen durum bireyin kendi gerçekliğini ve akıl sağlığını sorgulamaya kadar gidecektir. İlişkide olduğunuz insanlar sizi sürekli hassas olmakla ve yanlış anlamakla eleştiriyorsa manipülatif bir ilişki içinde olabilirsiniz. Unutmayın, ilişkilerde sadece tek tarafın kusurlu olması mümkün değildir, insan ilişkileri karşılıklı alışverişle yürür.
Böyle durumlarda öncelikle normal insan ilişkilerinin saygı, sevgi ve dürüstlük çerçevesinde olduğunu hatırlayınız. Daha sonra bu insanları hayatınızdan çıkartınız, varlıkları ile oluşan yokluk sizi üzüyorsa, bir çöküşe uğratıyorsa da uzmandan yardım alınız. Rahat olunuz çünkü herkes bir dönem bu duruma maruza kalmış olabilir, karşı tarafa duyulan bağlılıklar bireyleri, bu zorlu durumdan çıkmaktan alıkoysa da en doğru gaslighting (psikolojik manipülasyon) korunma yolu kişiyle olan iletişimi kesmektir.