Menu
2023-02-24 12:21:05
2 dk okuma süresi
Madde Kullanım Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Madde Kullanım Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Madde kullanım bozukluğu; bireylerin alkol, esrar ve nikotin gibi maddelerin kullanımını kontrol edememesidir. Madde bağımlılığı olan bireyler kendilerine ve çevresine zarar vermesine rağmen kullanımlarına devam etmektedirler. Ayrıca, madde kullanım bozukluğu pek çok ruhsal ve zihinsel rahatsızlıklara yol açmaktadır.

Madde Kullanım Bozukluğu Belirtileri

Bireyler sosyal ortamlarda eğlence amacıyla ilk defa kullanabilirler. Maddelere göre bağımlılık riski ve hızı değişiklik göstermektedir. Madde kullanım bozukluğu olan kişilerin zamanla madde miktarını arttırdığı ruh sağlığı uzmanları tarafından gözlemlenmiştir. Madde kullanımını bırakma ve dozu azaltma girişimleri madde kullanım bozukluğu olan bireylerde fiziksel zorluklar meydana getirmektedir. Başlıca madde kullanım bozukluğu belirtileri şunlardır:

  • Maddeyi her gün düzenli olarak kullanmak ya da günde aşırı tüketmek
  • Maddeye yönelik yoğun dürtülere sahip olmak
  • Daha fazla maddeye ihtiyaç duymak
  • Uzun süre boyunca aşırı miktarda madde almak
  • Maddeyi biriktirmek ve saklamak
  • Madde kullanımı nedeniyle aile ve meslek hayatının sorumluluklarını yerine getirememek
  • Madde kullanımı nedeniyle sosyal ve eğlence etkinliklerinde bulunamamak
  • Madde kullanımının fiziksel veya psikolojik olarak zarar verdiğini bilerek kullanmaya devam etmek
  • Madde kullanımı sonrası riskli faaliyetlerde bulunmak
  • Madde kullanımını bırakma girişimlerinin başarısız olması
  • Madde kullanımını bırakma girişimlerinde yoksunluk belirtileri göstermek

Madde Kullanım Bozukluğunun Semptomları

Madde kullanım bozukluğunu diğer ruhsal rahatsızlıklardan ayırt etmek zor olabilir. Ayrıca, madde kullanım bozukluğunun semptomları madde türüne göre de değişiklik göstermektedir. Başlıca madde kullanım bozukluğunun semptomları şunlardır:

  • Görsel, işitsel ve tat duygusunun artması
  • Kan basıncı ve kalp hızının artması
  • Gözlerin kanlanması
  • Ağzın kuruması
  • Koordinasyonda zayıflama
  • Konsantrasyon ve hafızada yaşanılan güçlük
  • Reaksiyon hızının yavaşlaması
  • Anksiyete ve depresyon
  • Parmak uçlarının sararması
  • Öksürme ve akciğer enfeksiyonları
  • Kas kontrolü kaybı
  • Paranoya
  • Panik ataklar
  • Halüsinasyonlar
  • Psikolojik ve şiddet içeren davranışlar
  • Enerji artışı
  • Bilinç bulanıklığı
  • İstifra etme
  • Yüksek ruh hali
  • Aşırı kaygı ve ajitasyon
  • Düşünme sorunları
  • Uyuşukluk
  • Konuşma bozukluğu
  • Ruh halindeki ani değişiklikler
  • İstemsiz göz hareketleri
  • Yavaş nefes almak
  • Düşük kan basıncı
  • Baş dönmesi ve mide bulantısı

Madde Kullanım Bozukluğunun Nedenleri

Madde kullanım bozukluğunun nedenleri arasında çeşitli ruhsal rahatsızlıklar görülebilmektedir. Madde kullanım bozukluğuna sebep olan başlıca faktörler şunları içerir:

  • Çevresel faktörler: Bireylerin ailesinde ya da sosyal ortamlarında madde kullanımı görülmesi sonucu madde kullanım bozukluğuna yol açabilir.
  • Genetik faktörler: Birey madde kullanım bozukluğuna yatkın genleri taşıyorsa, bu genler bağımlılık gelişimini hızlandırabilir.
  • Beyindeki değişiklikler: Madde kullanım sonucu beyindeki kimyasallar fonksiyonlarını yitirmektedir. Bunun sonucunda ise bireyde madde kullanım bozukluğu görülebilir.

Madde Kullanım Bozukluğunun Risk Faktörleri

Madde kullanım bozukluğunun beyindeki kimyasalların fonksiyonlarını etkilediği görülmektedir. Her yaş, cinsiyet ve ekonomik durumdaki bireylere ruh sağlığı uzmanları tarafından madde kullanım bozukluğu teşhisi koyulabilir. Madde kullanım bozukluğunun başlıca risk faktörleri şunlardır:

  • Alkol ve madde bağımlılığı olan ebeveynleri olan bireylerin madde kullanım bozukluğu geliştirme riski daha yüksektir.
  • Depresyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu veya travma sonrası stres bozukluğu gibi çeşitli ruh rahatsızlıklar ile mücadele içerisinde olan bireylerde madde kullanım bozukluğu riski daha yüksektir.
  • Akran baskısı ve ihmalkâr aile ortamı madde kullanım bozukluğu riski taşır.
  • Uyarıcılar ve ağrı kesiciler gibi ilaçlar bazı bireylerde bağımlılık geliştirebilirler.

Madde Kullanım Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Madde kullanım bozukluğu psikiyatrist ve psikolog gibi lisanslı ruh sağlığı uzmanları tarafından teşhis edilmektedir. Ruh sağlığı uzmanları, kan ve idrar gibi laboratuvar testleriyle teşhis sürecine başlamaktadır. Online Psikolog randevuları alarak madde kullanım bozukluğuna yönelik detaylı bilgi ve profesyonel yardım alabilirsiniz.