MÜKEMMELLİYETÇİLİK NEDİR

Mükemmeliyetçilik Övünülecek Bir Şey Midir?

Hayatınızdaki her şeyin dört dörtlük olması mümkün mü sahiden? “Aslında böyle bir beklentim yok.” dediğinizi duyar gibiyim. Bir de şuradan bakalım:

• Çalışmalarınızdan haz almadığınızı hissediyor musunuz? 
• Yapacağınız işleri sürekli erteliyor musunuz? 
• Çok kontrolcü davrandığınızı hissediyor musunuz?
• Sürekli plan yapıp bu planlara uymadığınız oluyor mu ?
• En ufak hatanızda kendinizi değersiz hissediyor musunuz? 
• Hata yapmaktan korkuyor musunuz ? 
• Ya hep ya hiç, siyah ya da beyaz şeklinde düşünüyor musunuz?
• Sıklıkla “-meli, -malı” gereklilik eklerini kullanıyor musunuz? 

Bu sorulara cevabınız evet ise mükemmeliyetçi olabilirsiniz. Gelin beraber işin biraz daha derinine inelim. 

Mükemmeliyetçilik kişinin bir şeyi kusursuz yapma ihtiyacına dayanır. Aslında mükemmellik ihtiyacı her insanda biraz vardır. Doğamız gereği beğenilmek ve takdir görmek için mükemmelliğe ihtiyaç duyarız. Önemli olan bu ihtiyacın yoğunluğudur. Mükemmellik ihtiyacı arttıkça kaygıya sebep olur. Ya kötü yaparsam diye düşünerek birçok şeyi ertelerken buluruz kendimizi. Ya da etrafımızdaki insanlardan yüksek beklentilerimiz olduğundan beklentilerimiz karşılanamaz ve ilişkilerimiz zarar görür. Kendimize ilişkin yüksek beklentilerimizin gerçekçi olmadığı durumlarda ise öz güven, öz saygı duygularımızda zedelenmeler olur. Bu tür sorunlar yaşıyorsanız bir psikolog ile görüşebilirsiniz.

Mükemmeliyetçilik iki ayrı başlık altında incelenebilir: Olumlu Mükemmeliyetçilik, Olumsuz Mükemmeliyetçilik. 

Olumlu Mükemmeliyetçilik 

Olumlu Mükemmeliyetçilikte kişi kendini tanır. Yeteneklerini, kişilik özelliklerini, yapabileceklerini bilerek gerçekçi beklentiler oluşturur. Böylece hedeflerine daha kolay ulaşır. Ulaşılabilir hedefler koyduğu için kaygı hissetmez. Motivasyonu yüksek öz saygıdır. Başarmak için çaba harcar. Başaramazsa da duruma uyum sağlayıp standartlarını değiştirir. 

Olumsuz Mükemmeliyetçilik

Olumsuz Mükemmeliyetçilikte kişinin kendisinden ve çevresinden beklentisi çok yüksektir. Yapabileceklerinden çok daha fazlasını ister. Bu yüksek hedeflere ulaşma isteği kaygıya sebep olur. İstediği gibi yapamayacağı endişesiyle yapacağı işi sürekli erteler. Sürekli planlar yaparlar ve bu planlar gözlerinde büyüdüğü için planlarını gerçekleştiremezler. Öz güvenleri zedelenmeye başlar. Mükemmeli isterler ama mükemmellikten çok uzakta bir hayat yaşamaya başlarlar. Mükemmel hayaller kurarlar fakat uygulamaya geçmekte zorlanırlar. Hep isteyen ama hiç ulaşamayan birine dönüşürler. 

Olumlu Mükemmeliyetçiliğe Dönebilmek İçin Öneriler 

• Kendinizi tanımaya çalışabilirsiniz.
• Kişilik özelliklerinizi inceleyebilirsiniz.
• Şimdiye kadar yapabildiklerinizi gözden geçirebilirsiniz.
• Ulaşabileceğiniz hedefler koyabilirsiniz.
• Hedeflerinizi küçükten büyüğe doğru sıralayabilirsiniz.
• Yapmak istediğiniz bir şeyi başaramadığınızda yönelebilecek yeni alanlar keşfedebilirsiniz.
• Özgüveninizi geliştirebilecek yolları arayabilirsiniz. 
• Yaptığınız plan sayısını azaltıp ufaktan başlayabilirsiniz.
• Sadece sonuca değil sürece odaklanmaya çalışabilirsiniz. Süreç içerisinde kazandığınız öğrenmeleri, gelişmeleri görmeye çalışabilirsiniz. 
• Başarısız olmaktan korkmak yerine başarısızlığı göze alarak yola çıkabilirsiniz. Kendinize “En kötü ne olabilir?” sorusunu sorabilirsiniz. 
• Hayatınızı sadece başarıyla anlamlandırmak yerine daha farklı şeylere yönelebilirsiniz. 
• Mükemmeliyetçiliğin birçok sebebi olabilir kendi başınıza aşamadığınız durumlarda profesyonel bir destek alabilirsiniz. 

-Psikolojik Danışman Gizem Küçükkaya