OKULA UYUM

Okulların açılmasıyla birlikte uzun tatiller sonrasında çocukların okula adapte olup uyum içinde okullarına devam etmelerini bekleriz. Okula ilk kez başlayacaklar için bu durum daha da zorlaşır. Çocuklar için yeni bir dönem olan okul başlangıcı beraberinde ailelere de birçok sorumluluk yükler. Yeni okul dönemi beraberinde ilk kez evden ayrılmayı da getirir. Bu dönem hem çocuklar hem de anne babalar için ayrı önem taşımaktadır. 

Bu Uyum Sürecini Çocuğun Rahat Atlatabilmesi 

Eğitimcilere olduğu kadar ebeveynlere de büyük bir rol düşmektedir. Bu dönemde ortaya çıkan uyum problemleri ile baş etmek de öğretmen ve velilerin iş birliği içinde hareket etmesiyle mümkün olmaktadır. Peki, bu dönemde çocuklarda hangi tür uyum problemleri görülmektedir?   Çocuklar okula gitmek istemediğini sık sık dile getirir, uyku saatini geçirmeye çalışırlar, uykuya geçmekte zorluk çıkarırlar, sıklıkla okula gitmemek için çeşitli pazarlıklar yaparlar “okula gitmezsem odamı toplarım gibi” gibi söylemlerde bulunurlar. Sabah yataktan kalkmak istemezler, çok yavaş hareketlerle ve söylenerek hazırlanırlar. Okul saati yaklaşınca karın ağrısı, mide bulantısı, baş ağrısı gibi rahatsızlıklardan şikayet etmeye başlarlar. Bununla beraber bazen şiddetli ağlama nöbetleri, öfkelenme, hırçınlık duygularının yanı sıra kaygı düzeyi arttıkça alt ıslatma ve kusma gibi somatik belirtiler de görülebilir. 

Bu problemlerin temelinde çocuk ile temel bakım veren dediğimiz ‘annenin’ arasındaki ilişki çok önemlidir. Çocuk kendini okul ortamında güvende hissetmezse, ailesinin onu orada bırakacağını ve bir daha almaya gelmeyeceklerini düşünebilir. Böyle düşüncelere kendilerini maruz bırakan çocuklarda anneye yapışma, anneyi eve göndermeme ve annenin sürekli okulda onu beklemesini talep edebilmektedirler. Okula uyum problemleri, okul öncesi eğitim kurumlarında kendini göstermektedir. Çocuk belki de ilk defa ailesinden ayrılıyorsa ve farklı bir ortama dahil oluyorsa uyum sürecinde zorluk yaşaması muhtemeldir. 

Bu Süreci Kolaylaştırmak Íçin Neler Yapılabilir? 

Çocuk okula başlamadan önce ailesi tarafından bilgilendirilmeli ve hazırlanmalıdır. “Okul nedir? Okulda neler yapılır? Ne zaman okula gidip ne zaman evde vakit geçiririz?” gibi soruların cevapları çocuğun bilişsel seviyesine uygun şekilde anlatılmalıdır. 

Çocuklar bilmediği veya anlamlandıramadığı şeylerden korkarlar. Bu sebeple sadece okul uyumu için değil günlük yaşam içerisinde de birçok konu çocuğa uygun şekilde, göz teması kurarak, sakince anlatılmalıdır. Çocuğa yönelik bu ön hazırlık kaygısını hafifletip uyum sürecini daha kolay geçirmesine katkı sağlayacaktır. Okula uyum süreci içerisinde okulun ve öğretmenin “uyum haftası” veya “oryantasyon” etkinliklerini nasıl koordine ettiği de oldukça önem taşımaktadır. Okula başlamadan önce çocuk tarafıdan okul ziyaret edilebilir, bina ve bahçe gösterilebilir, öğretmen de samimi bir şekilde çocuğu karşılamalıdır. Bu durumların gerçekleştirilmesi çocukta ki kaygıyı çok daha aza indirecektir. Tüm bu basamaklar yumuşak ve çocuğun hazır bulunma haline göre ayarlandığında uyum süreci başarılı bir şekilde gerçekleşmiş olacaktır. Çocuk kendisini okul içerisinde rahat ve güvende hissederse, kendisinden beklenen öğrenme davranışlarını gösterme ve başarılı olma motivasyonu ve çabası olacaktır. Tüm bunların yanında elbette sabırlı olmak gerektiğini, her çocuğun kendi zamanlaması ile okula alıştığını unutmayalım. Yine de desteğe ihtiyaç duyduğunuzda, çözüme yönelik adımlar atmaya başlamak için uzman psikolog destegi almaktan çekinmeyin. 

PSİKOLOJİK DANIŞMAN BETÜL MATUR