Yüksek Gerilim Hattı: Ergenlik

Ergenlik dönemine giren ailelere merhaba! Ergenlik dönemine giren aile diye tasvir ediyorum çünkü evde ergenliğe giren bir çocuk varsa evin düzeni de o ergenin iç yaşantısı gibi çalkantılı bir hâl alacaktır. Bu çalkantılı hâl yeni bir düzenin habercisidir. Büyüyüp gelişmeye çalışan, kendi sınırlarını, kimliğini bulmaya çalışan çocuk artık yetişkinliğe doğru bir adım atmaktadır. Bu süreç içerisinde kendi iç dünyasında birçok karmaşa yaşar. Yeni bir oluşum süreci başlar. Biz bu geçiş dönemine ergenlik diyoruz. Ailenin çocuk ergenliğe girene kadar oturmuş belli düzen ve işleyişi vardır. Çocuğun ergenliğe girip yetişkinliğe adım atmasıyla birlikte aile içindeki düzen ve işleyiş de değişmeye başlar. Aile de yeni oluşuma ayak uydurmanın sancısını çeker. Gelin bu çalkantılı hâli, sancıları, karmaşaları; yani ergenliği beraber inceleyelim.

Ergenlik Dönemi Bilinen Genel Tanımıyla

Çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. Siz bunu isyan dönemi ya da yüksek gerilim hattı olarak da adlandırabilirsiniz. O yaşa kadar anne babasına uyumlanan, onların sözünü dinleyen, iletişim kurulması çok daha rahat olan çocuk ergenlikle birlikte her şeye isyan etmeye başlar. Onun lehine bir şey söylerken bile “Hayır” diyerek tam tersini savunduğunu görebilirsiniz. Bu durum oldukça normaldir. Hatta olmaması anormaldir diyebiliriz. 

Düne kadar belki de “Çocuktur yapar.” dediğimiz çocuğumuza artık “Kocaman oldun artık böyle davranamazsın.” demeye başlıyoruz. Ve bunu sırf fiziksel özellikleri değişti diye yapıyoruz. Çocuğunuz da kendisindeki değişimleri fark ediyor. Bedensel olarak büyüdüğünü, evrildiğini görüyor. Artık çocuk olmadığını anlamaya başlıyor. Yeni bir şeyler yapmanın ve denemenin hevesiyle yeniliklere atılıyor. Bu yeni bir şeylerin içine de isyan etmek girebiliyor. Bu isyanların haricinde bir de maymun iştahlılık görebilirsiniz. Her şeyi deneme hevesi aslında kendisini bulma arayışıdır. Ve aileler tarafından desteklenmelidir de. Bir müzik aleti çalmayı dener bırakır, okulda kursa yazılır çıkar, giyim tarzını değiştirir, dinlediği müzikler farklılaşmıştır… Bu denediği şeylerden çevresi tarafından onaylanan, başarılı hissettiği ya da sevdiği hangisi olursa onu benimseyecektir ve hayatına onunla devam edecektir. Bu bağlamda deneme yanılmalar, isyanlar aslında önem arz eden durumlardır. 

Bu dönemde yaşanan isyanların, gerginliklerin bir diğer sebebi ise ergenin özerklik isteğidir. Anne babalar bu dönemde çocuğun bu isyanlarını çok fazla bastırırsa çocuk özerklikten vaz geçer; bağımlı, çekingen, kaygılı bir yetişkinlik hayatına adım atar. Diğer yandan anne babalar fazla kabullenici ve uyumlanan bir tutum sergilerse de çocuk benmerkezci bir yapıya bürünür; ilerleyen yaşlarında kendini ön plana koyan, bencil, başkalarını önemsemeyen biri hâline gelebilir. 

Dengeyi Sağlamak 

Bu dönemde ebeveynlere zor gelebilir, yine de imkansız değildir. Ebeveynler ergene aşamalı özerklikler tanıyabilirler. Zaman içerisinde konulan sınırları onun uyumuna göre değiştirebilirler. Örneğin gece çok geç saatlere kadar dışarı çıkma isteği olan bir ergene daha önce çıkamadığı saatler için izin verilir. Bu saate 21.00 diyelim. İlerleyen zamanlarda ergen bu saate uyduğu takdirde saat ileri taşınabilir; uymadığı takdirde ise geri çekilebilir. Böylece sınırları tanımış ve özerkliği tatmış olur. 

Unutmayın ergenlik bir dönemdir ve yaşanması kaçınılmazdır. Ne kadar can sıkıcı olsa dahi ergenle ya da ergenlik dönemiyle savaşmak yersizdir. Bunun yerine bu dönemi kabullenip bilerek yola devam edebilirsiniz. Böylece aile yapılanmanız da sağlıklı bir şekilde gelişim gösterebilir. Psikolojik destek alarak bu dönemi daha iyi yönetebilirsiniz.

-Psikolojik Danışman Gizem Küçükkaya