Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu: Yetişkinlerde ve Çocuklarda Belirtileri

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) günümüzde oldukça yaygın olan bir nörolojik durumdur. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen bu rahatsızlık, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu blog yazısında, DEHB'nin hem çocuklarda hem de yetişkinlerdeki belirtilerini ayrı ayrı ele alacak ve nasıl tanı konulduğunu açıklayacağız.

DEHB Nedir?

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), merkezi sinir sistemi üzerinde etkili olan bir durumdur. Bu durum, bireyin dikkatini sürdürme, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi davranışları kontrol etme yeteneğini olumsuz yönde etkiler. DEHB, genellikle çocukluk çağında başlar, ancak bazı durumlarda yetişkinlik dönemine kadar devam edebilir. Bu durum, bireyin günlük yaşam aktivitelerini etkileyebilir ve sosyal ilişkilerinde zorluklara yol açabilir.

DEHB'nin Çocuklardaki Belirtileri

DEHB'nin çocuklarda görülen belirtileri genellikle üç ana kategoriye ayrılabilir: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik.

Dikkat eksikliği belirtileri

DEHB'li çocuklarda dikkat eksikliği belirtileri şunları içerebilir:

Dikkat süresinin kısa olması
Görevleri tamamlamakta zorluk çekme
Kolayca dikkatin dağılması
Organizasyon ve planlama becerilerinde zayıflık
Detaylara dikkat etmede zorluk

Hiperaktivite belirtileri

DEHB'li çocuklarda hiperaktivite belirtileri şunları içerebilir:

Sürekli hareket etme veya durdurulamayan bir hareketlilik
Sessizce oturma veya beklemekte zorluk
Yerinde duramama, sürekli bir yerden diğerine geçme
Dürtüsel davranışlar sergileme

Dürtüsellik belirtileri

DEHB'li çocuklarda dürtüsellik belirtileri şunları içerebilir:

Başkalarının sözünü kesme
Kural tanımamazlık
Sabırsızlık ve bekleme zorluğu
Riskli davranışlara eğilim

DEHB'nin Yetişkinlerdeki Belirtileri

DEHB yetişkinlik döneminde de devam edebilen bir durumdur ve belirtileri çocuklardan farklılık gösterebilir. Yetişkinlerde DEHB belirtileri şunları içerebilir:

Dikkat eksikliği belirtileri

DEHB'li yetişkinlerde dikkat eksikliği belirtileri şunları içerebilir:

İşleri bitirmekte güçlük çekme
Dikkatin kolayca dağılması
Unutkanlık
Organizasyon becerilerinde zayıflık
Sürekli bir şeylerle meşgul olma ihtiyacı

Dürtüsellik belirtileri

DEHB'li yetişkinlerde dürtüsellik belirtileri şunları içerebilir:

İmpulsif davranışlar sergileme
Ani öfke patlamaları
Sabırsızlık ve beklemekte zorluk
Riskli davranışlara eğilim

Hiperaktivite belirtileri

DEHB'li yetişkinlerde hiperaktivite belirtileri daha az belirgin olabilir. Bununla birlikte, bazı yetişkinlerde huzursuzluk, yerinde duramama ve içsel bir enerji hissi görülebilir.

DEHB Nasıl Tanı Konulur?

DEHB'nin doğru bir şekilde tanı konulabilmesi için uzman bir hekim tarafından değerlendirme yapılması gerekmektedir. Tanı süreci genellikle şu adımlardan oluşur:

Anamnez: Hekim, bireyin ve ailesinin yaşam öyküsünü, belirtilerin ne zaman başladığını ve nasıl seyrettiğini dinler.
Fiziksel Muayene: Hekim, bireyin genel sağlık durumunu değerlendirir ve diğer olası nedenleri elemek için fiziksel bir muayene yapar.
Psikolojik Değerlendirme: Hekim, bireyin psikolojik durumunu değerlendirmek için özel testler ve anketler kullanır.
Tanı Kriterlerine Göre Değerlendirme: DEHB'nin tanı kriterlerine göre yapılan değerlendirme ile hekim, DEHB tanısı koyma veya koymama kararı verir.

Sık Sorulan Sorular

DEHB herkeste aynı belirtileri mi gösterir?

Hayır, DEHB belirtileri bireyler arasında farklılık gösterebilir. Her bireyde belirtiler farklı şiddette ve şekilde ortaya çıkabilir.

DEHB tedavi edilebilir mi?

Evet, DEHB tedavi edilebilir. Tedavi genellikle ilaç tedavisi, bilişsel davranışçı terapi ve yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.

DEHB'nin nedeni nedir?

DEHB'nin tam nedeni bilinmemektedir, ancak genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

DEHB sadece çocuklarda mı görülür?

Hayır, DEHB hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir. Çocukluk döneminden itibaren yetişkinliğe kadar devam edebilir.

DEHB'li bir birey normal bir yaşam sürebilir mi?

Evet, DEHB'li bireyler normal bir yaşam sürebilir. Uygun tedavi ve destekle birlikte, belirtiler kontrol altına alınabilir ve günlük yaşam aktiviteleri sürdürülebilir.